Somatoform Bozukluklar

Eskiden sadece "Histeri" olarak tarif edilen, ancak bugün için organik bir arızaya dayanmayan hastalık şikayetleri için kullanılan "somatoform bozukluklar", psikiyatride teşhisi ve tedavisi en zor hastalıklar arasındadır. Bu gruptaki bozuklukların başlıcalarından bahsedeceğiz.

* Somatizasyon bozukluğu
Defalarca aynı şikayetten değişik doktorlara başvurduğu, çantası reçete ve ilaçla dolu olduğu halde, hasta derdine çare bulunamadığından, hastalığının devam ettiğinden yakınmaktadır. Hasta şikayetini anlatırken abartılı ve dramatik bir dil kullanır. Şikayetler genellikle şu başlıklar altında toplanır: Karın ağrısı ve hazım bozukluğu, ağrılı aybaşı, cinsel başarısızlık, sırt ağrıları, baş dönmesi, göz bozukluğu, kalp çarpıntısı, solunum güçlüğü, ses kaybı (afoni), idrar yapamama (anüri), kasları hareket ettirememe (paralizi) vb.

Hasta bu şikayetlerine otuz yaşından önce başlar, doktordan doktora koştuğu ve birçok değişik ilaçlar kullandığı halde, hastalığı yıllarca devam eder. Kişi, hayatının geri kalan kısmını hep hasta olarak geçireceğine inanır.

* Konversion Bozukluğu
Bilinen herhangi bir fizik bozuklukla açıklanamayan ve organik bir arızaya rastlanmayan ancak fizik bozukluk belirtileri veren şikayetlerdir: Körlük, sağırlık, bir tünelden veya borudan bakıyormuş gibi görme bozukluğu, sesini kısmen veya tamamen kaybetme, kaslarını hareket ettirememe, epileptik nöbetlere benzer bayılma nöbetleri, hislerde donukluk, idrar tutukluğu başlıca şikayetlerdendir.

* Bayılma şeklinde görülen histerik konversion, epilepsi nöbetinden şu özellikleriyle ayırdedilir:
- Hasta, bayılma sırasında yaralanmamak için tehlikesiz bir yer seçer.
- Bayılma sırasında dilini hiç ısırmaz.
- Krizler epilepsideki gibi ritmik ve otomatik olmayıp kaba çırpınmalar şeklindedir.
- Baygınlık süresi epilepsi nöbetinden daha uzun olup, ayıldığı zaman hastanın şuuru yerindedir.
- Halbuki epilepsi krizinin sonunda hastanın şuuru bir müddet bulanık kalır.
- Histeri krizinde, hasta çoğu zaman nöbet sonunda ağlayarak deşarj olur.
- Sıkıntıdan kurtulduğu için krizden şikayetçi değildir. Epilepsi krizinin sonunda ağlama yoktur.
- Yine konversiyonda idrar kaçırma olmaz.

* Psikogenik Ağrı Bozukluğu
Hastanın ağrıdığından şikayet ettiği organ veya sistemde fiziki bir arızaya rastlanmaması, sinirlerde herhangi bir iltihap veya zedelenmenin görülmemesi "psikogenik ağrı bozukluğu" teşhisini kuvvetlendirmektedir. Hastanın şikayeti sırasında abartılı bir dil kullanması, sıkıntılı ve depresyonlu bir tip sergilernesi teşhiste yardımcı unsurlardır.

* Hipokondriasis
En küçük bir işareti, bir öksürüğü, terlemeyi, soğuk algınlığını, ufak bir sivilce veya yarayı ciddi ve büyük bir hastalığın işareti sayma bozukluğudur. Doktordan doktora koştuğu, tepeden tırnağa testlerden geçtiği halde hastanın şikayetlerini haklı çıkaracak hiçbir fiziki arızaya rastlanmaz. Verilen tıbbi teminatlara rağmen hastalık korkusu devam eder.

* Atipik Somatoform Bozukluk
Somatizasyon bozukluğu, Konversion Bozukluğu, Psikogenik Ağrı Bozukluğu, Hipokondriasis hastalıklarından hiç birine dahil edilemeyen, ilaç veya fizik müdahalelerle tedavisi mümkün olmayan, psikolojik sebeplerin ağır bastığı tahmin edilen her türlü abartılmış şikayetlerdir.